عقل سلیم و عقل الهی
با عقل سلیم میتوان به وجود خدا پی بُرد*
عقل قوه‌ای است در انسان که به او امکان درک رابطه علت و معلول و تشخیص درست از نادرست، خوبی از بدی، مفید از مضر و غیره را میدهد. هیچ مخلوقی از ابتدای خلقتش پخته و کامل نیست و عقل انسان نیز در ابتدای خلقتش (عقل عادی) از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. انسان برای برخورداری از عقلی که او را به کمال برساند، موظف است عقل عادی خود را رشد داده و به عقل سلیم تبدیل نماید، یعنی دانۀ عقل سلیم را که در عقل عادی او قرار دارد به جوانه رسانده و آن را رشد دهد و به پختگی برساند.
عقل عادی و عقل سلیم
عقل عادی که در اولین حضور انسان در زمین در اختیارش قرار می‌گیرد، از نظر معنوی در مرحلۀ جنینی رشد خود است، بدین معنی که هنوز نمیتواند ُبعد معنوی چیزها را درک کند. از این رو به راحتی در خدمت زوج اید- نفس اماره قرار می‌گیرد و نماینده و سخنگوی آنها میشود. در سطح من آگاه، عقل عادی، اید و نفس اماره، ایگو را تشکیل می‌دهند، و عقل سلیم و سوپر ایگو، هادی درون را تشکیل می‌دهند.
عقل عادی میتواند ما را تا قله‌های دانش مادی بالا ببرد، در عین حالی که در حالت از خود بی خبری معنوی به سر می‌بریم، و نمی‌دانیم واقعا که هستیم و به چه منظور به اینجا آمده‌ایم. با این وجود، فکر ورزیده و درک قویِ عقل عادی زمینۀ مناسبت‌تری برای رشد عقل سلیم فراهم میکنند، مشروط بر آن که فرد به حقایق الهی واقعی زنده علاقه‌مند باشد۱. در واقع عقل سلیم چیزی جز حالت بالغ‌تر و پخته‌تر عقل عادی نیست، یعنی یک عقل دو بُعدی که علاوه بر درک بُعد مادی چیزها قادر به درک بُعد معنوی آنها نیز میباشد.
بین عقل سلیم و فرامغز ارتباط نزدیکی برقرار است و برعکس، به‌طوری که بین رشد فرامغز و رشد عقل سلیم چرخۀ مثبتی وجود دارد: هر چه بیشتر حقایق الهی واقعی زنده را در خود جذب کنیم، عقل سلیم‌مان بیشتر رشد میکند و فرامغزمان را بهتر تغذیه می‌نماید و باعث میشود فرامغز نیز به‌نوبۀ خود رشد عقل سلیم را تسهیل کند.
عقل سلیم قوۀ متفکر هادی درون است. عقل سلیم هر چهار قوۀ ملکوتی سوپر ایگو یعنی نفس مطمئنه، نفس لوامه، نفس ملهمه و سوپراید را در اختیار دارد. با عقل سلیم است که انسان میتواند تصمیمات صحیح معنوی اتخاذ کند، تصمیماتی که به تدریج و در طی زندگی‌های زمینی او را به سمت شناخت خود و از آنجا به سوی کمال هدایت میکنند.
رشد عقل سلیم
رشد عقل سلیم خودبه‌خود انجام نمی‌شود و هر کس باید خود در مورد آن اهتمام کند. رشد عقل سلیم در دو مرحله انجام میشود:
اگر عقل سلیم را رشد دهیم به تدریج از حالت از خود بی خبری معنوی بیرون می‌آییم، ایمانمان قوی میشود و به نوبۀ خود باعث رشد هر چه بیشتر عقل سلیم میشود. فضایل اخلاقی چون نوعدوستی، رحم و شفقت، سخاوت، درستکاری، بردباری در ما ایجاد میشود و رشد میکند و حقایق الهی واقعی مانند وجود یکتا، بقای روح، حساب و کتاب آخرت و غیره برای مان بیش از پیش قابل لمس می‌شوند.در مرحله‌ی اول که دوره مقدماتی است، باید هر کس دانۀ عقل سلیم را که در بطن عقل عادی او نهفته است به جوانه رساند. این کار با عمل به توصیه‌های اولیه یکی از ادیان یکتاپرست اصیل امکان‌‌پذیر است. ادیانی که پایۀ آن مبتنی بر ایمان به خدای یکتا و توأم با عمل به نوعدوستی است. در این صورت جوانۀ عقل سلیم در روح جایگزین شده و جزء جدانشدنی میراث ژنتیکی روحش میشود. از آن به بعد، انسان هر جا باشد، چه در این دنیا و چه در آن دنیا این عقل با اوست و به او امکان میدهد در زندگی‌های بعدی آسان‌تر به سوی اخلاقیات و خدای واقعی گرایش پیدا کند.
در مرحلۀ دوم که مطابق با مقطع پایه سیرکمال معنوی است، انسان باید ایمان خود را تصحیح کند، یعنی اطمینان یابد که به خدای حقیقی ایمان بسته است، عقل سلیم خود را رشد دهد و انسانیت را در خود تکمیل کند. انسانیت اساس معنویت است و این دو لازم و ملزومند. ورود به مقطع پایه وظیفۀ اصلی انسان است. وارد شدن به این مرحله تحمیلی نیست و باید با ارادۀ شخصی و تفکر توأم باشد. برای گذراندن مقطع پایه لازم است فکر خود را به هدایت او متوجه سازد که همیشه وجود دارد، و حاوی حقایق الهی واقعی زنده میباشد. این حقایق واحدهای درسی لازم برای پرورش‌فکر صحیح را دربردارند. سپس باید به صورت این‌ویوو به این حقایق عمل کند. منظور از این ویوو این است که شخصاً به طور ملموس و در اجتماع و در تماس با دیگران آنها را به عمل درآورد. در این صورت است که عقل سلیم رشد میکند و هر کس میتواند حضور مداوم نفس اماره را در خود احساس نماید: انرژی روانی پر توانی که برای روح مضر است و بی وقفه تلاش میکند ما را از عمل این ویوو به حقایق الهی بازدارد.
کسی که مقطع پایه سیر کمال معنوی خود را طی کرده باشد، چون عقل سلیمش نیز به اندازه کافی رشد کرده، کمتر فریب نفس اماره خود را می خورد و از فشار امیال نامشروع ایگو بر روانش کاسته میشود. می‌داند چگونه بین چهار رکن وجود خود یعنی روح و جسم، زندگی مادی و معنوی تعادل بر قرار کند. نه تحت تأثیر مهملات زندگی مادی (یعنی فعالیت‌هایی در زندگی مادی که هیچ نکته مثبت برای زندگی در این دنیا یا در دنیای دیگر ندارند) قرار می‌گیرد و نه تحت تأثیر مهملات معنوی (یعنی اعتقادات و توصیه‌های به ظاهر «معنوی» که منجر به هیچ گونه پرورش عقل سلیم یا کسب ذخائر معنوی٢ نمی‌شود). مطمئن میشود که من واقعی او روح اوست و جسم بیولوژیکی و مغز او ابزاری هستند که برای سیر کمال روحش لازمند. دیگر هیچ شکی در مورد بقای روح در دنیای دیگر و وجود حساب و کتاب ندارد. اما مهمترین دست آورد پی بردن به وجود نقطه وحدت است یعنی کلیدی که همۀ در ها را به سوی مرحلۀ کمال باز میکند.
وقتی سخن از کمال به میان می‌آید مقصود مرحله‌ای است که عقل سلیم به پختگی کامل برسد و یکتا آن را به عقل الهی تبدیل کند: انسانی که در این فرایند به حقیقت تبدیل شده، مانند یک قطره آب خالص به اقیانوس حقیقت می‌پیوندد و در آن حل میشود. با رسیدن به این مرحله دیگر هیچ نکته‌ای در خلقت برای او پوشیده نمی‌ماند. با آزاد شدن از تمام قیودات عِلیّ، بر حسب مرتبه و ظرفیتش به یکی از سطوح کمال می‌پیوندد. در آنجا تا ابد در سعادت مطلق به سر می‌برد؛ جام سعادت او پر شده و جز آنچه که هست چیزی نمی‌خواهد.
*- این مقاله؛ ترجمه فصل ۶ ، «عقل سلیم و عقل الهی» از کتاب «راه کمال» میباشد.
١- “زنده” به معنای این که برخوردار از اثر الهی باشد، رجوع به فصل ٣٠ کتاب.
٢- ذخائر معنوی عمدتا از طریق مبارزه با نفس اماره، نوعدوستی یا اعمال خیر ایجاد میشود. مثلا اختراعی که شرائط زندگی انسان ها را بهبود می‌بخشد، تا زمانی که مورد استفاده قرار می‌گیرد برای مخترع آن ایجاد ذخیره معنوی میکند؛ چه آن شخص در دنیا و یا در برزخ باشد و یا به جهان‌های معنوی ابدی راه یافته باشد.
با سلام و تشکر فراوان از این مقاله بسیار پر بار و مفید. سپاسگزارم
بدون توفیق یکتا، پیشرفت در راه کمال میسر نمی شود.
با تشکر از متیس به خاطر ترجمه این فصل از کتاب.
باسلام خدمت متیس عزیز و همگی دست اندرکاران.
بسیار سپاسگزارم از این مقاله پر ارزش.
با سلام و تشکر از این مقاله پر انرژی و امیدوار کننده .
با سلام به متیس عزیز و کاربران گرامى
و با تشکر فراوان از ترجمه ى این کتاب و شکر براى برخوردارى از چنین نعماتى .
در این متن این جمله خیلى توجه من رو به خود جلب کرد:
“…. در این صورت است که عقل سلیم رشد میکند و هر کس میتواند حضور مداوم نفس اماره را در خود احساس نماید: انرژی روانی پر توانی که برای روح مضر است و بی وقفه تلاش میکند ما را از عمل این ویوو به حقایق الهی بازدارد…”
من به شخصه تا بحال حضور مداوم نفس اماره در خود را به این صورت حس نکرده ام، چون در آن غرق و شناورم. خیلى به ندرت متوجه ى افکار یا واکتش های اشتباه و نفسانى ام در تماس با دیگران میشوم و میفهمم که اشتباه هستند ( معمولا بعد از ارتکاب به اشتباهاتم)، اما این که حضور مداومش را بتوان در خود حس کرد براى من خیلى جالبه. تازه میفهمم چقدر اعمال و رفتارم با بى توجهى و بى فکرى و بى هدفى صورت میگیرند و چقدر با واقعیت و روح دروس فاصله دارم.
ممنون
با سلام و تشکر فراوان. خدا رو شکر می کنم از این امکانات.
با سلام و تشکر از متیس عزیز از ترجمه عقل سلیم و الهی. با درک و آگاهی به این اصول و عمل به آن باتوفیق یکتا امیدوارم بتوانیم پیشرفت در سیر کمال داشته باشیم.
با سلام و تشکر – برگرفته از ایندپت
* طی مقطع پایۀ سیرکمال روحی مبتنی است بر الف) تصحیح ایمان، ب) رشد عقل سلیم و ج) تکمیل انسانیت
توضیح: اول، تصحیح ایمان به خدای واقعی است تا از طریق آن بتواند به هدایت الهی اتصال یابد و تعالیم لازم برای پرورش فکر صحیح را دریافت کند و عقل سلیماش را رشد دهد. برای عمل به انسانیت نیاز به عقل سلیم دارد تا خیر و شر و نیکی و بدی را متوجه شود و بتواند به نحو صحیح عمل کند. البته این بدین معنا نیست که شخص تا عقل سلیم اش را رشد نداده، نمیتواند به انسانیت عمل کند. بلکه منظور این است که تا ایمان تصحیح نگردد و عقل سلیم به رشد کافی نرسد، مشکل بتواند انسانیت را در خود تکمیل کند. تا ایمانش هم تصحیح نشود، مشکل بتواند عقل سلیم را در خود رشد کافی بدهد
با سلام و تشکر فراوان از پرفسور الهی و متیس عزیز
خدا رو شکر میکنم که حقایق الهی را بلطف و کرم خدای مهربان میبینم و میشنوم. امید است که به این حقایق الهی بصورت این ویوو عمل کنیم
با سلام و تشکر فراوان. إز زحماتى که برأى ما میکشید و ممنون إز ترجمه کتاب
با سلام و تشکر فراوان از متیس عزیز و کاربران گرامی،
مرسی از ترجمه این دروس مهم و شکر از این نعمت بزرگ، امیدوارم بتوانیم با کمک او این دروس را بطریق این ویو عمل کنیم. همانطور که دوست عزیزی اشاره کردند، نکته ی حضور مداوم نفس اماره هم برای من خیلی گویاست. وقتی نفس اماره با فشار رفتار، حرفها و یا افکار منفی را به من تلقین میکند را متوجه میشوم ولی در ان لحظه قدرت مبارزه ندارم این فشارها در مورد تلخ و خشک رفتار کردن با دیگران است و همیشه بعد از اینکه موضوع تمام میشود پشیمان میشوم و می فهمم که چقدر اراده ام ضعیف است. به همین دلیل مدتی است تصمیم گرفتم هر موقع که فشاری را روی روانم احساس میکنم بدانم از نفسم است و ضد انرا عمل کنم البته اینکار اراده قوی میخواهد چون نفس هم خیلی قوی است ولی اگر ان لحظه بخودم بگویم که این فشار از نفس ات است و کمک برای مبارزه با ان را طلب کن و ضد انرا رفتار کن شاید این هوشیاری اراده لازم را برای مبارزه بدهد چون واقعا مرا عاجز کرده، لحظه ای نیست که بخودم تلقین نکنم که انسانیت داشته باش، رفتارت را کنترل کن، روی فکرت کار کن، به فشار های نفس غلبه کن. از خودم می پرسم اگر رفتارم درست باشد که نباید فشاری را حس کنم و روانا ناراحت باشم پس هر فشاری از نفس و از توقع زیاد است اگر دوستان می توانند راهنمایی کنند ممنون میشوم. با تشکر.
باسلام باتشکرازمتیس که ترجمه این کتاب رادراختیارمان گذاشته سپاس فراوان
با سلام و تشکر از متیس عزیز بخاطر ترجمه فصل ۶ کتاب راه کمال
((هر چه بیشتر حقایق الهی واقعی زنده را در خود جذب کنیم، عقل سلیم‌مان بیشتر رشد میکند و فرامغزمان را بهتر تغذیه می‌نماید و باعث میشود فرامغز نیز به‌نوبۀ خود رشد عقل سلیم را تسهیل کند.))
بنابراین میتوان دریافت که حقایق الهی واقعی زنده نقش تغذیه ای مهمی در رشد عقل سلیم دارد به گونه ای که دکتر بهرام الهی در فصل ۸ کتاب راه کمال می فرمایند:
((اگر انسان در مسیر معنوی درستی قدم برندارد،یا هیچ گونه فعالیتی برای معنویتش نکند یا نسبت به سرنوشت اخروی اش بی تفاوت و ناآگاه بماند و وقت خود را تنها صرف مادیات کند ،عقل اعلایش بتدریج به هوش بشری(حیوانی)تنزل می یابد.))
با سلام و تشکر فراوان از این که ترجمه این فصل را در اختیارمان قرار دادید
ضمن عرض سلام و خسته نباشید و تشکر، خدمت متیس عزیز
انشالله که توفیق جذب و عمل به حقایق الهی واقعی را داشته باشیم.
باسلام وخسته نباشید وتشکر از متیس عزیز بخاطر ترجمه مقاله پر از انرژی خداوند توفیق دهد تا بتوانیم عمل کنیم وبه درک واگاهی برسیم
سلام متیس عزیز، بسیار بسیار ممنونم برای زحمات فراوانی که میکشید.
خدایا ما را یاری کن، تا بتوانیم هچنان،
با عمل به این اصول اصیل الهی، با نفس اماره وجودمان، با اراده قوی، مبارزه کنیم و پیروز بشویم.
با سلام
دوستان خوب سوفی و sa عزیز حرفای شما کاملا درسته که بعد از خرابکاری تازه یادمون می افته که باز هم باختیم . ولی مشکل من اینه که موقع ارزیابی خودم متوجه میشم در اون لحظات خرابکاری؛ من اصلا یاد تعالییم نبودم و همیشه فراموشکاری باعث تسلط نفس اماره ام شده است . ولی خدارو شکر بعد اموزش توجه و روال صحیح فکر و ذکر بخصوص اگر در طی روز چند بار این عبادت رو انجام داده باشم متوجه میشوم که روحم هوشیارتر عمل کرده و کمتر اسیر فتنه انگیزیهای نفس قرار گرفته.انشالا که با این اموزشهای بروز بتوانیم فشار نفس اماره را روی خودمون کمترو کمتر کنیم . چون بدون انرژی مافوق علی . هیچکس . هیچکس هیچکس قادر نیست جلوی نفس بایستاد و با او مبارزه کند
باسلام وسپاس از متیس و دوستان ، قدردانی می کنم از پرفسور بهرام الهی در پار گراف دوم، خیلی واضح اجزای ایگو و هادی درون توضیح را دادن خیلی قلبم شیرین شد . در هنگام توجه به صد ای اجزای هادی درون توجه کنم . خدایا شکرت این شناخت را بما دادی با توفیق او این حقایق الهی را عمل کنیم . و نقطه ضعفهارا بر طرف سازیم تا عقل سلیم به پختگی برسد.
با سلام ودرود خدمت متیس ودوستان سپاسگزارم ازاین مقاله پربار
سیرکمال به طریق پرورش‌فکر صحیح، مسیری است متعادل که در طی آن حق جسم، روح، دنیا و آخرت باید رعایت شود. آن عاملی هم که ناظر بر رعایت این تعادل است، عقل سلیم است. از این رو «هر کاری می‌خواهیم بکنیم باید برای هر چهار رکن (دنیا، آخرت، جسم، روح) مفید باشد» (برگزیده، گ ۴۱).
در عمل باید در حیطۀ تعادل جسم-روح-دنیا-آخرت عمل کند. مثلاً اگر مورد حمله واقع شد از خودش دفاع کند، ولی حالت انتقام‌جویی هم به خود نگیرد. در این ارتباط از استاد نقل است: «دفاع از نفس وقتی است که انسان از هیچ راه نتواند ضرر را از خودش دفع کند، آنهم تا حدودی که جلوگیری از آن ضرر بشود، نه اینکه رشته انتقام را بگیرد. توصیه‌ام این است که با تمام عالم با صلح و صفا و یک‌رنگی و محبت رفتارکنید، اعم از اینکه آنها خوب باشند یا نه. زیرا مرام ما حق‌جویی، حق‌گویی وخیرخواهی است» (آثارالحق ج۱، گ ۲۳۰).
سلام خدمت متیس عزیز با تشکر فراوان از زحمات بی دریغ شما،در این مقاله انسانیت اساس معنویت به شمار رفته کمتر چیزی که تا نفس قوی هست امروزه به آن توجه میشود تنها با کمک یکتا و سیاله الهی است که میتوانیم از ازعهده این مهم بر آییم
با سلام و تشکر از متیس و دوستان گرامی
مدتی است بر عکس تجربیاتی که به ناگاه خود را در عمل انجام شده نفس پیدا میکنند .من کاملا در هنگام عمل نفسانی به ان آگاه هستم ولی توان توقف انرا ندارم .در تجربه برایم ثابت شده که انجام عمل نفسانی مربوط به همان لحظه عمل نیست و به زمانی عقبتر ، یعنی هنگامی که در گفتگوی درونی خود استدلاهای نفس را با اصول صحیح تصحیح نمیکنیم،بر میگردد.برای مثال وقتی رفتار کسی ما را آزار میدهد و ما درونا او را قضاوت میکنیم و برایش خط ونشان میکشیم اگر همانجا رفتار صحیح را بر اساس درسهای معنوی به خود یاد اور نشویم در اولین فرصت رفتار دیکته شده نفس را انجام میدهیم.
با تشکر و سلام – برگرفته از ایندپت
در سیرکمال روحی، نفس ملهمه و لوامه باید توسط عقل سلیم مدیریت شوند
توضیح: یکی از وظایف اصلیِ انسان در این زندگی این است که به کمک ارادۀ قوی و با رهبری عقل سلیم و به یاری انرژی فراعلی، نفس را تحت تسلط خود در آورد. از وظایف عقل سلیم هم این است که قوای روحانی- انسانی، منجمله نفس ملهمه و نفس لوامه را مدیریت کند. بدین نحو: نفس ملهمه رابط الهامات با عالم معناست ولی لازم است که شخص به کمک عقل سلیم آنها را تجزیه و تحلیل کند و آنچه را که صحیح و مفید است انتخاب کند. نفس لوامه نیز مولِّدِ ندای وجدان در انسان است و انسان لازم است که خود را مجبور کند به ندایش گوش فرا دهد ولی برای اینکه درست عمل کند، لازم می‌آید حتما تربیت اخلاقی- الهی صحیح ببیند
Hi dear Metis, just have to say “wow”, it’s such an amazing knowledge, that you kindly translated for us.
God may bless you ever.
باسلام.بسیار عالی بود… مفهوم ایگو وهادی درون همیشه برام نامفهوم بود بااین مقاله کاملا به مفهوم آن پی بردم بسیار ممنونم.
با تشکر از متیس ودست اندر کاران تنظیم و ارائه این مقالات
سلام و تشکر خلاصاته از متیس بلاک
. ورود به مقطع پایه وظیفۀ اصلی انسان است. وارد شدن به این مرحله تحمیلی نیست و باید با ارادۀ شخصی و تفکر توأم باشد. برای گذراندن مقطع پایه لازم است فکر خود را به هدایت او متوجه سازد که همیشه وجود دارد، و حاوی حقایق الهی واقعی زنده میباشد. این حقایق واحدهای درسی لازم برای پرورش‌فکر صحیح را دربردارند. سپس باید به صورت این‌ویوو به این حقایق عمل کند. منظور از این ویوو این است که شخصاً به طور ملموس و در اجتماع و در تماس با دیگران آنها را به عمل درآورد. در این صورت است که عقل سلیم رشد میکند و هر کس میتواند حضور مداوم نفس اماره را در خود احساس نماید: انرژی روانی پر توانی که برای روح مضر است و بی وقفه تلاش میکند ما را از عمل این ویوو به حقایق الهی بازدارد
یک قسمت أساسی برای کار کردن روزانه است مرتب از یکتا کمک می خواهم و می گویم دوستش دارم ولی قادر نیستم اگر به دادم نر سد وتوفیق توجه و عمل کردن از او می خواهم و خیلی با او درد دل میکنم و کمک می گیرم
مرسی
با سلام و تشکر فراوان از پروفسور بهرام الهی و متیس .
پاراگراف آخر مقاله بار دیگر مرا به یاد این جملات کتاب مبانی ۲ (ص ۱۶)انداخت: « … قضیه رسیدن قطره به دریاست که سال هاست وصف آنرا شنیده‌ایم و اینک از درون DNA سلول ها به ژن ها منتقل شده و به من و به تو رسیده که عمرها در طلبش بوده‌ایم، بی آنکه بدانیم چگونه بدان دست یابیم. حل معما جنان به سادگی و سهولت صورت گرفته که برخی از آن در حیرت‌اند و برخی آنرا باور ندارند و شاید قدر نمی‌دانند.»
نکته اینجاست که چون لطف بی نظیر الهی، راه رسیدن به سعادت ابدی را این گونه آسان در اختیار ما قرار داده و میدهد، هم از او بخواهیم کمکمان کند مبادا لحظه‌ای از اهمیت و شگفتی موضوع غافل شویم و آنچنان که باید در راه رسیدن به مقصود تلاش نکنیم.
با سلام وتشکر از متیس عزیز و تمام همراهان.با مطالعهٔ این مطلب نیازبه رشد دادن عقل سلیم را خیلی بیشتر از قبل حس کردم، به نظرم یکی از اساسی ترین وظایفم روی کره خاکی رشد دادن جنین عقل سلیمم است.عملی که در این راستا به من خیلی کمک میکند،البته چنانچه خدا توفیق توجه به آن را بدهد، فکر کردن به انچه بر خود میپسندم و به عکس آن است ،واقعا هر وقت توفیق ابن کار را خدا به من میدهد ، به آن عمل از هر دو بعد نگاه میکنم
باتشکر فراوان از متیس و ارائه دهندگان این مقاله
با سلام
ایتدپت ؛
هدف خودشناسی در معنویت فطری اینست که شخص پزشک روح خود شود . عامل اصلی که شخص را به سوی هدف رهبری میکند عقل سلیم اوست.
ایندپت ؛
یکی از اولین اصول بنیادین معنویت فطری «توجه» است. یعنی ذهن دایماً متوجه خدا باشد و او را حاضر و ناظر بداند و در هر چه انجام میدهد رضایت او را بجوید. دومین اصل، به‌کار بستن اصول اخلاقی- الهی صحیح از جمله: صداقت، انصاف، احساس مسئولیت، جدیت، وفای به عهد و غیره و مهم‌تر از همه، رعایت حقوق دیگران. اصل سوم، مبارزه با چیزی است که در اصطلاح روزمره به آن بدی (شرّ) گفته میشود، و اصل چهارم این است که عقل سلیم را رشد دهیم تا از طریق آن به خودشناسی برسیم (جهت توضیح بیشتر رجوع شود به معنویت یک علم است، ص ۳۵-۳۲) .
باتشکر از متیس عزیز و ارائه ترجمه این قصل از کتاب راه کمال
باسلام و درود به همه عزیزان و زحمت کشان سایت و کاربران گرامی. در طول روز وقتی به فکر رشد عقل سلیم هستم اینطور برایم تداعی میشود که در گود مبارزه به این فکر باش که نفس اماره همیشه در کمین است و میخواهد ترا بزمین بزند.پس مواظب باش که نبازی و این گود همون صحنه هایی هستند که دستگاه الهی در طول روز برایم برنامه ریزی کرده اند. آرزوی موفقیت برای همگی
گود مبارزه برای من مواردی چون جلوگیری از عصبانیت، عجله نکردن، قضاوت منفی نکردن، خویشتنداری و مدارا کردن و غیره میباشد که وقتی با آگاهی و طلب کمک از حق انجام بگیرد، خدا را بیشتر در طول روز احساس میکنم و این کار میتواند در رشد عقل سلیم کمکم کند. امیدوارم بجای اینکه نفس من را بازی دهد، با کمک خدا از نفس برای رشد روحی استفاده کنم.
با عرض سلام و تشکر مجدد از پرفسور الهی برای زحماتی که برای ترقی روح ما می کشند و آنقدر پر معنا ما را برای سیر کمال اماده می سازند .
با سلام
ابتدا از متیس عزیر تشکر می کنم.
دوستان پس از خواندن متن بالا، نکته ای توجهم را جلب کرد و سوالی برایم ایجاد شد که خواستم در صورت امکان نظر شما را هم در این رابطه بدانم.
در پاراگراف پنجم متن بالا ذکر شده: “عقل سلیم هر چهار قوۀ ملکوتی سوپر ایگو یعنی نفس مطمئنه، نفس لوامه، نفس ملهمه و سوپراید را در اختیار دارد.”
از طرف دیگر، در آخرین نسخه کتاب راه کمال که در ایران در دسترس است، در فصل فصل پنجم صفحه ۴۴ و ۴۵ ذکر شده: “به سه ساختار شخصیت انسان، یعنی ایگو، سوپر ایگو و اید، ساختار چهارمی به نام سوپراید (نفس شائقه روحانی) نیز اضافه می شود که منشا انگیزش های معنوی است” و در توضیحات شکل ۲ صفحه ۴۵ هم سوپر اید به عنوان ساختاری مجزا از سه ساختار دیگر سوپر ایگو یعنی نفس لوامه، نفس ملهمه و نفس مطمئنه آورده شده.
با توجه به اینکه طبق توضیحات صفحه ۴۸ راه کمال، “اگر انگیزشهای سوپر اید عقیم بماند، سرکوب شود یا تحت تاثیر ایگوی مدبر قرار نگیرد، چه بسا عینا مثل اید، باعث بروز اختلالات گوناگون در کارکرد روحی – روانی شود” سوالی که برای بنده ایجاد شده است این است که نهایتا آیا سوپراید زیر مجموعه ای از سوپر ایگو است یا یک ساختار چهارم در سطح سه ساختار دیگر یعنی اید، ایگو و سوپر ایگو؟
بعد از خواندن چند پست آخر متیس عزیز، به نظرم رسید که دکتر الهی در ویرایش جدید کتاب راه کمال، برخی مطالب را به شکلی جدید و با عمقی بیشتر بسط داده اند. لذا پیرو مسائل ذکر شده، در ذهنم جایگاه سوپراید در ساختار “من تام” مورد سوال قرار گرفت که خواستم آن را با شما به اشتراک بگذارم.
باسلام و تشکر فراوان از ترجمه این فصل کتاب اغلب اوقات تصور میکنم وحتما همینطور استکه بعد از گرفتن اینهمه تعلیمات یاد گرفته ام که کمی ازعقلم استفاده کنم ونمیدانم که چطور شکر این نعمات رابجا اورم.
با عرض سلام و احترام
ممنون ازاین مقاله ارزشمند و همچنین نظرات دوستان.
رشد عقل سلیم با عمل این ویوو ممکن است. امیدوارم با دریافت مداوم انرژی از مبدا, روحمان هوشیار و پرانرژی باشد. تنها با طلب خالصانه یاری از اوست که میتوان به حمله نفس غلبه کرد. البته باید هر روز در جهت سلامت روح تلاش کرد. توجه و فکر وذکر روزانه, مطالعه معنوی روزانه.. خدمت به خلق هر روز, انجام حداقل یک کارعملی در روز.. اینها کمک میکند روح سالم و هوشیار بماند تا بتواندحمله نفس و روش غلبه به آن را بفهمد و با کمک نیروی مافوق علی غلبه کند. ولی نباید انتظار داشته باشیم تا نفس حمله کرد و ما هم به او پناه بردیم سریع نفس را برایمان کنار بزنند. باید با نفس مبارزه کنیم تا آن نقطه ضعف رفع شود. بی شک در مواقع حمله نفس به دادمان میرسند ولی این به معنی کنسل شدن مساله مبارزه با نفس نیست. باید با نفسی که پیش آمده, با تشخیص ریشه و علت آن مبارزه کرد تا آن نقطه ضعف صفاتی برطرف شود.
سپاس از متیس عزیز
سلام، از مطالعه درس گرفتم .
زندگی معنا دار است وهستی بی هدف نیست .
با عقل سلیم است که انسان مـی تواند تصمیمات صحیح معنوی اتخاذ کند ،
تصمیماتش که به تدریج ودر طی زندگی های زمینی اورا به سمت شناخت خود واز آنجا به سوی کماله هد آیت مـی کنند.
با سلام وتشکر
در پاسخ به سوال علی در ارتباط با جایگاه سوپر اید، من هم با نظر شما موافق هستم که آقایدکتر الهی در ویرایش جدید کتاب راه کمال، برخی مطالب را به شکلی جدید و با عمقی بیشتر بسط داده اند و این شیوه کلا در ویرایش انواع کتب متداول است، یعنی مطالب جدید وگاهی متفاوت برای استفاده بیشتر کاربران گنجانده میشود، خوانندگان هم باید همیشه مفاهیم آخرین ویرایش را ملاک قرار دهند.
با سلام و تشکر ،
یک تجربه عملى چند روزیست فکر مرا مشغول کرده . در اینحا که هستبم یک روز مخصوصى براى شکر گزارى
بر گزار میشه که در چند سال گذشته هر ساله دخترم و همسرش تعدادى میهمان به خانه ما دعوت مى کنند که
اغلب هم از دوستانى هستند که در ابنجا فامیلى ندارند . طبق روال هر ساله امسال هم قبول کردم که میهمانى
در خانه ما بر گزار بشه ، تنها فرقى که داشت أین بود که دخترم به من گفت من پول کارگر را مى دهم که زحمت
تو نباشد . منهم به کارگرى که جند ساله مى شناسم خواستم که براى تمیز کردن خانه چند روز قبل از میهمانى بیاید
درست همان ساعتى که کارگر بشت در خانه بود ، در اثر بی احتیاطى سرم بشدت به دیوار خانه خورد که مدتى
قدرت حرکت نداشتم بعد هم چند ساعتى فقط دراز کشیدم تا زمین نخورم ،،،،،،،بهرحال چون اشنا بود کارش را انجام
داد و رفت . بعد متوجه شدم که أبداً خانه را تمیز نکرده در همین حال هم دخترم هم حرفش را عوض کرد
که مقصودم بعد از رفتن میهمانهابود نه قبلش . أین حوادث مرا به فکر واداشت که
یک جاى کار من درست نیست . وقتى خوب فکر کردم متوجه شدم که نبت من از تمیز کردن خانه ، نه ، براى مهمان
بود بلکه براى حظ خودم و جلوه دادن بود ، خدا را شکر کردم و نیتم را إصلاح کردم ،،،،،،،،،،،
درست روز قبل از میهمانى همان کارگر به دلیلى به اینجا امد و منتظر کسى بود ، همسرم بدون اینکه از جریان
خبر داشته باشه ازش خواهش کرده بود که شیشه هاى ورودى خانه را تمیز کنه ،،،،،،، أصلا باورم نمى شد
با سلام و عرض تشکر
در رابطه با مبارزه با نفس فکر میکنم که در این مبارزه مانند سایر فعالیتها ، همه ما به انرژی احتیاج داریم، زمانیکه بتوانیم بدرستی به میزان کافی انرژی داشته باشیم، میتوانیم با توفیق یکتا، در زمان صحیح، با روشی صحیح و با قدرت کافی با نفس اماره روبرو شده و به مبارزه بپردازیم. ضمنا همانطور که تمام دوستان عزیز اطلاع دارند مهم نتیجه این مبارزه نیست، مهم اینست که هیچکدام از حرکت و کوشش دست بر نداشته و با امیدواری کامل به کمک و پشتیبانی یکتای بی همتا، تلاش کنیم. به امید روزی که تلاش همگی دوستان نتیجه بدهد و رضایت آن زیبای بی همتا را برای همگی در پی داشته باشد.
باعرض سلام به همگی دوستان ومتیس عزیز:
امروز که داشتم مجدا این مطالب عقل سلیم را می خواندم دیدم یک ماه چند روزی از انتشار ان می گذرد و وقتی دوباره تمام مطالب را خواندم با کامنت هایی که دوستان گذاشته اند وهر کدام با نکته هایی از مطالب کتاب های دیگر اقای دکتر که همگی یاداور دیگر مطالب (برای کمک به درک بیشتر) است. ، خدا را شکر کردم که به چه اسانی این سایت در اختیار مان است که بتوانیم از انها برای رشد بیشتر وشناخت واقعی ترمان از وجود خود وهدفمان از امدن به کره خاکی برایمان باشد. که واقعا این مطالب گنجی است که با زحمات بسیار ولی به این راحتی در اختیارمان است. .
بنام پروردگارم
شکر کرم و موهبت و رحمت و توجه پروردگارم که به توصیه دوستان با متیس بلاگ آشنا شدم وبه لطف پروردگارم تمام مطالب علمی کتابهای استاد نورعلی الهی و د دکتر بهرام الهی را میتوانم در این سایت مطالعه کنم.
استاد فرمودند که سالک نباید شکمو باشد وباید از افراط و تفریط پرهیز کند.استدعا دارم لطف نموده و بفرمایید بنده با چه تمرینی میتوانم به این نتیجه دست یابم؟
بادرود و سلام خدمت متیس عزیز و کاربران گرامی
خدمت مهری عزیز عرض کنم که در صورت افراط و تفریط سعی کنید موارد رو در دفترچه ای ثبت کنید و مثلا اگر زیاده روی کردید، برای خودتون تنبیه تعیین کنید….تنبیهی که هم برای روحتون موثر باشه و هم برای جسمتون. مثلا پنجاه بار بشین پاشو یا ورزشای دیگه ولی نباید از توانتون خارج باشه وبرای تقویت روحی، مقداری صدقه، کمک به خلق ویا مثلا چندین بار دعا برای خلق.
در ادامه یادمون باشه که موثر در هر کاری خداست و در طول روز کمک خواستن از خدا، رو نباید از یاد ببریم.نباید مایوس بشیم ضمنا منتظر نتیجه نیز نباشیم و بجاش برای خودمون برنامه عملی درست کنیم، ولی نباید از توانمون خارج باشه که در این صورت امکان سرخوردگی و مشکلات دیگر هست. با آرزوی موفقیت
با سلام خدمت همگی .
در جواب دوست عزیز مهری چیزی به ذهنم امد که بیشتر خودم را به فکر وتعمق بیشتر وادار کرد
واینکه ، (سالها دل طلب جام جمع از ما می کرد انچه خود داشت زبیگانه تمنا می کرد )
وباز به یاد داستان ان دهکده ای افتادم که ،سالها در انجا باران نیامده بود ومردم همه جمع شدند که بروند به صحرا ودعا کنند که باران بیاید در بین همه یک پسر بچه بود که فقط چتر برداشته بود. مردم تعجب کردند و از او پرسیدند چرا چتر برداشتی او گفت مگر نه اینکه می خواهیم برویم دعا کنیم که باران بیاید.
حالا می بینم که اولینش خودم ، شکر می کنم که در این زمان ودر این موقعیت پر بار هستیم، مگر چند هزار نفر این موقعیت ما را دارند ،.
همه مطالب را در اختیار ما گذاشته اند ولی باز به دنبال چیز دیگری مثل یک معجره یا ،،،،،،،،،، هستیم چون هنوز چیز هایی که در اختیار داریم را با ور نداریم ،. ،چون می خوانیم ، می شنویم ، گوش می دهیم و،،،،،، به به وچه چه هم می کنیم. ولی باید مثل ان پسر بچه که می داند وقتی برای دعا پیش او می رود کمکش می کند باید باشیم ،یعنی به خودم می گویم وقتی چیزی را می گویند ،ومی گویند عمل کنی به این نتیجه می رسی. ( اگر کمی همت کنیم ، چند روز عمل می کنیم ولی دوباره یادمان می رود.) ( چون هنوز به این باور نرسیده ایم.) البته وصد البته چیزی را برایمان گذاشته به نام نفس که چون خود را ضعیف می پنداریم می گوییم نمی توانیم مبارزه کنیم. (وهمان طور که گفته اند خدا از ما فقط کمی تلاش می خواهد بعد خواهیم دید که چطور کمکمان می کند وجلو می رویم) ولی اول باید به این باور برسیم.
سلام علیکم ، با تجربه ناچیزی که در راه تحصیل چگونگی مبارزه با نفس آماره بدست آوردم چون بدون مدد (( او)) یارای ایستادن جلو نفس را ندارم چه رسد با او بتوانم مبارزه کنم . موارد زیر بسیار در مبارزه با نفس آماره کمک کار من بوده آست بعضی از موارد شاید در نظر اول به نظر نرسد می تواند کمک شایانی در راه مبارزه با نفس انجام دهد ولی تجربه عمل موارد برای اینجانب بسیار سودمند بوده .
.۱) مدد وکمک طلبیدن : عاجزانه ، مصرانه و متواضعانه از (( او )).
۲) استراحت کافی ،
۳)ورزش ،
۴)گشت و گذار ( تفریحی ات سالم )ً
که البته تمام این موارد را استاد الهی به طور جدا گانه در اثارالحق فرموده اند ولیکن حقیر شخصا با عمل بسیار اندک به درک تاثیر گذاری ان ها در راه مبارزه با نفس شده و توصیه می کنم .
با سلام وتشکر از گرداننده سایت برأى ترجمه این مبحث بسیار مهم و همچنین مطالب دیگر سایت.
من هر از چند مدتى أین مقاله را میخونم و هر بار مطلبى از اون رو در ذهن خودم مرور مى کنم. ولى آخرین مرتبه اى که مرور کردم، ( تحت تأثیر مهملات زندگى مادى ) خیلى نظرم رو جلب کرد. مهملات زندگى مادى و بعد تحت تأثیر قرار گرفتن.
باز هم تشکر فراوان
باسلام و تشکر برای طی مقطع پایه سیر کمال انسانیت و نوعدوستی رکن اساسی است با عمل به حقایق الهی و کمک از او انشاالله بتوانیم کارمون را به سر انجام برسونیم .
با سلام و تشکر از متیس عزیز از ترجمه عقل سلیم و الهی با درک و آگاهی به این اصول و عمل به آن باتوفیق یکتا بتوانیم پیشرفت در سیر کمال داشته باشیم.
سلام دوستان
مطلبی که برای منهم جالب بود تحت تاثیر مهملات مادی م معنوی قرار نگیریم یعنی اموراتی که سودی برای زندگی مادی یا معنوی نداشته باشد
چقدر باید مراقب کارهایی که در طول روز انجام میدهم باشم که شامل مهملات نباشد
ممنون از اینهمه آگاهی که در اختیارمان قرار گرفته میشود
انشاءالله با یاری خدا بتوانیم از این مطالب گرانبها نهایت استفاده رو ببریم
باعرض سلام :
همان طور که. فرموده اند ما در یک دنیای از خود بی خبر معنوی خود زندگی می کنیم. ولی اگر بیاییم اعمال و رفتار و نیات خود را إنالیز کنیم و یک بیلان ماهانه و سپس سالانه از خود بگیریم می توانیم بفهمیم چقدر عقل سلیم مان رشد کرده و دید ما در زندگی چقدر از مادی گرایی به سوی معنا محوری گرایش پیدا کرده ، چون من ادمی منفی بین نسبت به خودم هستم و گاهی نمی توانم این تغییر را در خودم ببینم. امروز که مطلب عقل سلیم را می خواندم به خودم گفتم که ایا تو همانی که قبل از شناخت اشنایی با تعلیمات استاد الهی بوده ای درست است که هنوز نقطه ضعفها ی فراوانی دارم ولی شناختم به انها روشن تر شده ، و فهمیده ام هدفم از امدن به کره خاکی ، فهمیدن این که اینجا اموزش گاهی است برای درک و شناخت خود و خدای خود است. که درک این مطلب بر حسب ظرفیت روحی وهرکس فرق می کند. شکر و شکر که این کرم ولطف در حق مان شده که بتوانیم به این اصول اخلاقی و الهی دست یابیم.