یک کتاب راهنما برای دانشجوی طب جدید روح

31 دسامبر, 2019
 
نویسنده: امانوئل کنت

استاد الهی می‌گوید: «این راه… راه حرف نیست، راه عمل است، فقط با عمل باید پیشرفت کرد.»۱ ولی چطور وارد عمل شویم؟ از کجا شروع کنیم؟ با چه ذهنیتی به این کار بپرداریم؟

ارائۀ پایه‌های معنویت فطری- معنویتی که استاد الهی آن را «طب جدید روح» می‌نامد- یک مکمل عملی، یا به نوعی یک جزوه دانشجویی نیاز داشت که با انتشار کتاب راهنمای عملی۲ این منظور برآورده شد. مؤلف کتاب،‌ دکتر بهرام الهی می‌گوید: کتاب حاضر و چهار کتاب همراهش که در آینده منتشر خواهد شد، شامل پایه‌های سیر کمال روحی انسان است.

راهنمای عملی، بی‌تردید زیربنای این مجموعه محسوب می‌شود. این کتاب، به صورت یک کتاب راهنما طراحی شده، شامل چندین تصویر و مطالب کوتاه که برای درک بهتر، باید آنها را به همان ترتیب ارائه شده مطالعه کرد. راهنمای عملی، دستور‌العمل طب جدید روح است.

این کتاب، به ویژه دو هدف را در برمی‌گیرد:

۱- شرح مفاهیم و اصول پایۀ سیر کمال روحی انسان، تا به او امکان بدهد متناسب با طبیعتش به هدفش ( یعنی کمال ) برسد.
۲- معرفی ابزار و روش‌هایی که به هر یک از ما امکان می‌دهند در طول زندگی روزمره، به روش این‌ویو به سیر کمال روحی خود بپردازیم.

تصاویری از «من»

دکتر بهرام الهی به خواننده توصیه می‌کند قبل از خواندن کتاب، هشت تصویر از ساختار و عملکرد «من» ( یا «من واقعی») و توضیحات مربوط به آن ‌را دقیقاً بررسی کند. این تصاویر مشابه نمای کلی آناتومی و فیزیولوژی است که در زمینۀ پزشکی در مطالعۀ بدن انسان به کار می‌روند. خواننده باید خودش را فکراً درون تصاویر که نمایانگر «من» او هستند ببیند. این تمرین مقدماتی، او را برای درک بهتر مطالبی که مواد غنی فصول کتاب‌اند، آماده می‌کند.

موضوعات اصلی

«پیشگفتار» و « اول سخنِ» کتاب بر جنبۀ کاملا عملی آن تأکید می‌کند و توضیح می‌دهد چرا در معنویت، تعیین یک چارچوب جامع – همچنین استفاده از اصطلاحات خاص، و کاملا دقیق- برای بهتر جهت دادن به «کارهای عملی»، لازم است.

رشد انسانیت در خود. ما از واقعیت وجود خود بی‌خبریم:« نمی‌دانیم واقعا کی هستیم، اصل‌ما از کجاست، چرا اینجا هستیم و به خصوص وظیفه اصلی‌مان در این دنیا چیست و بعد از مرگ به کجا می‌رویم.» برای بیرون آمدن از این حالت« از خود‌بی‌خبری معنوی» ( ف ۱۰)، لازم است کار روی خود را شروع کنیم که هدف نهایی از انجام آن، «قابل قبول شدن» برای پیوستن به اصل‌مان و بهره‌مند شدن از «کَرَم نجات‌بخش یکتا» ا‌ست. این کار، مستلزم تشخیص «نفس اماره» و مبارزه با آن است. نفس اماره، یک انرژی روانی قوی‌ در درون ماست که ما را به سوی افکار و اعمال خلاف اخلاق وادار می‌کند و علت اصلی بدی و بدبختی انسان‌هاست ( ف۱۱ و ۱۴). بنابراین، سیر کمال روحی چیزی نیست جز تکمیل کردن انسانیت در خود.

پرورش‌فکر صحیح. برای اینکه این کار به نحو صحیح انجام شود، باید بدانیم که تحول خود، تابع شرایط و اصول علّی دقیق است. بنابراین، ‌تکمیل انسانیت در خود، از طریق پرورش‌فکر صحیح مبتنی بر «اصول اخلاقی و الهی صحیح» حاصل می‌شود که شرایط سیر کمال روحی را تشکیل می‌دهند (اصول اساسی آن در فصل ۱و ۱۵ به طور مفصل توضیح داده شده است). برای شروع یک تحول پویا، این پرورش‌فکر باید متکی بر ایمان صحیح باشد( برای درک این مفاهیم، توضیحاتی در مورد واژۀ «خدا» و همچنین مفهوم «هدایت الهی» داده شده است) (ف ۳تا ۵ و ۱۸).

عقل سلیم. «پرور‌ش‌فکر صحیح» یک دورۀ کارآموزی است که می‌توان آن را با دورۀ آموزشی یک علم تجربی مانند پزشکی مقایسه کرد. پرور‌ش‌فکر صحیح باید منجر به رشد «عقل سلیم» شود (ف ۲) یعنی عقلی که علاوه بر درک ابعاد مادی چیزها، قابلیت درک ابعاد معنوی آنها را نیز داشته باشد.

« اگر کسی می‌خواهد به کمال روحی‌اش نائل گردد، روش طبیعی و مطمئن این است که سیر کمال روحی‌اش را همچون تحصیلات یک علم تجربی در نظر بگیرد، علمی مانند پزشکی؛ و هر چیز را در مورد معنویت می‌خواهد درک کند، از طریق عقل و خودآگاهی عادی‌اش (حالت طبیعی خودآگاهی)‌ درک کند و از هرگونه حالات خودآگاهی دگرگون شده – که عقل را مختل می‌سازد و روان را از حالت طبیعی خارج می‌کند – جداً بپرهیزد.»

اصول و مفاهیم بنیادین طب جدید روح جهانی هستند و:

« مربوط می‌شود به تمامی موجودات صاحب‌عقل بلااستثنا، می‌خواهد در هر کره مسکونی زندگی کنند؛ خاصه به تمامی انسان‌ها – فرهنگ و دین‌شان هر چه باشد.»

دکتر الهی می‌افزاید:

« از اول تا آخر کار مواظب بوده‌ام تا از این رهگذر، حقیقت و حقایق الهی واقعی زنده‌ای که از او [استاد] آموخته‌ام در دسترس همگان قرار بگیرند.»

رویکردی عمل‌گرا

با در نظر گرفتن چنین طرز تفکری است که چندین فصل کتاب، بر ضرورت پرورش رویکردی عمل‌گرا در معنویت تأکید می‌کند. در واقع، این تنها روش موثر برای رشد عقل سلیم است. هر کس، خود باید اصول اخلاقی و الهی صحیح را به طور ملموس و این‌ویو در زندگی روزمره و در تماس با دیگران، تجربه و جذب کند (ف ۶ و ۷).

«طب جدید روح» کارکرد درمانی دارد که هر کس باید بتواند شخصاً آن را درک کند: با تکیه بر عقل سلیم،‌ که به ما امکان می‌دهد « حقایق مربوط به سلامت روح خود» را تشخیص بدهیم و بشناسیم و «نقاط ضعف یا عیوب اخلاقی – الهی» را درمان کنیم.

راهنمای عملی، از این نظر، روش‌های لازم و ملموس برای رسیدن به خودشناسی را شرح می‌دهد. یعنی بازشناختن بروزات عیوب صفاتی با منشأحیوانی، مانند سنگدلی، غرور، طمع، بی‌ارادگی، حق‌ناشناسی و غیره (ف ۱۳). کار خودشناسی، شامل تغییر دادن مرکز آگاهی، یعنی خارج شدن از ایگو ( « من آگاه سطحی») برای وارد شدن در «من آگاه عمقی» یا «هادی درون» که از طریق ندای وجدان صدایش را به ما می‌رساند (ف ۱۰ و۱۱).

همواره در این فکر باشیم که به موقعیت‌های واقعی عمل معنوی توجه کنیم. راهنمای عملی، روشی کاربردی را ارائه می‌دهد که به ما امکان می‌دهد به طور موثر با انگیزش‌ها، امیال و حیله‌های «نفس اماره» که از طریق آنها نقاط ضعف‌مان خود را فعالانه نشان می‌دهند، مبارزه کنیم (ف۱۴).

تعریف جدیدی از عبادت

در میان ابزار و روش‌هایی که مؤلف کتاب در کنار عمل «این‌ویو» توصیه می‌کند،‌ تمرین روزانه «فکر و ذکر» جایگاهی مرکزی دارد. معنا و شیوه‌های ملموس آن در فصل ۱۲ توضیح داده شده‌ است که تعریف جدیدی است از معنای عبادت، ورای اعتقادات آیینی و جزئیات فرعی:

«آنچه را ما « فکر و ذکر» می‌نامیم، یک دستور آئینی نیست نوعی دعا و راز و نیاز جهانی است و هر کس صادقانه در طلب حقیقت باشد، می‌تواند فارغ از فرهنگ و باورش این دعا را انجام دهد.»

تمرین فکر و ذکر با عبادت آئینی که در ادیان توصیه شده کاملاً هماهنگ است و مغایرتی ندارد. همانطور که استاد الهی در «اصول عقاید» عصاره اصول بنیادین و جهانی مشترک بین ادیان را جوهرکشی کرده (ف ۴). می‌توان گفت که فصل مربوط به «تمرین فکر و ذکر» به نوعی جوهرکشی عبادت صادقانه است.

دکتر بهرام الهی این مطلب را با استفاده از مجموع مفاهیمی که در تصاویر اول کتاب آمده توضیح می‌دهد. تمرین فکر و ذکر یعنی کنترل جریان افکاری که از ایگو عبور می‌کنند و هدایت آنها به سوی «هادی درون» تا با مشغولیت‌هایی که دائما ایگو را تحریک می‌کنند، ربوده نشوند. سعی کنیم به «سیالۀ الهی» که محیط بر همه چیز است و یکتا خیرخواهی‌اش را از طریق آن اِعمال می‌کند، توجه کنیم. علاوه بر این، هنگام عبادت، شرایط نیت صحیح را در نظر بگیریم، تا عبادتمان در مسیر صحیح باشد و به‌خصوص افکار ناخودآگاه ( و گاهی زیرکانه) بده‌بستانی را از خود دور کنیم.

نتیجه

کتاب با خلاصه‌های کوتاه از فصل‌‌ها پایان می‌یابد: با یک قیاس ساده تمام جزئیات مسیر راه کمال به تفصیل ارائه شده تا مشکلات مختلفی که در طول آن وجود دارد، مشخص شوند. (ف ۱۷، «‌ حرکت به سوی مبدأ»). آخرین نکته‌ای که در کتاب شرح داده شده مربوط به معنای کلمۀ «خدا» و تعابیر ساختگی‌ای است که به او نسبت داده شده (ف ۱۸). یک «توصیه» وظیفۀ اصلی‌مان را به ما یادآوری می‌کند (ف۱۹ ) همچنین معنای «حقیقت» را روشن می‌کند و در انتها «چند نکتۀ عملی کلیدی» به ما امکان می‌دهد سه جنبۀ اصلی «مقطع» ‌پایه سیر کمال روحی را در نظر بگیریم: ۱- تصحیح ایمان، ۲- رشد کافی عقل سلیم، ۳- تکمیل انسانیت.

کتاب با دستنویسی از استاد الهی پایان می‌یابد. برای خوانندگانی که به انتهای محتوای فشرده این کتاب دویست و چند صفحه‌ای رسیده‌اند، این فصل یک پاداش محسوب می‌شود که پنجره‌ای را بر صحنۀ حیرت‌انگیزی که در آن سیر کمال روح‌ها اجرا می‌شوند می‌گشاید. با مطالعۀ آن، اهمیت موضوع به طور ملموس و عمیق احساس می‌شود.

این مقاله را با جمله‌ای از دکتر الهی به پایان می‌بریم:

« توصیه اکید می‌شود که نسبت به جنبه معنویت زندگی‌مان بی‌توجه نمانیم و وقت گران‌بهامان را با پوچیات هدر ندهیم.»

دانشجویی که می‌خواهد وارد مقطع پایه سیر کمال روحی شود یا روی مواد آموزشی تعمق کند، با مطالعۀ این کتاب راهنما، انگیزۀ بیشتری پیدا خواهد کرد. از این پس، با در دست داشتن یک راهنمای عملی،‌ چاره‌ای نیست جز اینکه وارد گود عمل بشویم.


برگرفته از سایت e-OstadElahi.fr

******************

۱ – برگزیده، گ ۶
۲ – پایه‌های سیر کمال روحی: راهنمای عملی، دکتر بهرام الهی، نشر پنچ، ۱۳۹۸