گوش دادن درونی
با اینکه بیش از پنجاه سال است که تنبور می‌زنم، اما هنوز ظرایف و ریزه‌کاری‌های غیر منتظره‌ای را در موسیقی پدرم کشف میکنم.
در دست‌های استاد الهی، تنبور انگار دارای روح بود و تبدبل به ابزاری می‌شد برای انتقال احساسات و حالات درونی‌ای که کلمات قادر به توصیف آن نبودند. موسیقی او فارغ از هرگونه خودنمایی، با روشی حسی، دسترسی به بُعد متعالی درونی را میسر می‌ساخت و عمق وجود را مخاطب قرار می‌داد.
هنر تنبور برای استاد، از بسیاری جهات نمادی بود از عمل به معنویت. همانطور که هدف و معنایی که به زندگی‌مان می‌دهیم، تعیین کنندۀ انتخاب‌ها و تصمیم هایمان است، هدف و نقشی که به موسیقی اختصاص می‌دهیم، تعیین کنندۀ کیفیت آهنگ‌ها و حالت روحی است که آن را می‌نوازیم. در حقیقت اصل، نیت است که چنین تأثیر شگرفی به موسیقی استاد الهی می‌دهد.
این نماد نه فقط بیان کنندۀ هدف ذاتی موسیقی است بلکه روش نواختن آن را نیز شامل میشود. هر چند تمرین و پشتکار برای رسیدن به مهارت فنی ضروری است، اما چیرگی کامل زمانی حاصل میشود که نوازنده، روح حقیقی تنبور را درک و جذب کند. به همین ترتیب، هرچند دانش تئوری، پیش نیاز پیشرفت معنوی است، اما چنین دانشی باید همواره در خدمت هدف اصلی – که انسان واقعی شدن است- به کار گرفته شود.
در اوایل نوجوانی‌ام بود که به تدریج شروع کردم خصوصیت مقدس تنبور را کشف کنم و نقشی را که در زندگی‌ام ایفا می‌کرد قدر بدانم. همیشه متوجه حال درونی‌ام بودم. استاد هرگز نواختن تنبور را به من تحمیل نکرد، بلکه برای اینکه هنرش را به من بیاموزد، از من می‌خواست از تمام حس‌هایم استفاده کنم تا بتوانم روح این موسیقی را بهتر درک کنم. یک‌بار، وقتی تنبور می‌نواخت از من خواست به آرامی دستۀ تنبور را بین دندان‌هایم بگیرم تا ارتعاشات آن را احساس کنم. من هنوز جریان انرژی فراگیر آن را کاملا به خاطر می‌آورم. زمانی، از صدای گرفتۀ تنبورم دلسرد شده بودم و نزد او از کیفیت پایین سازم شکایت کردم؛ گفتم « صدایش بد است» او در جواب گفت: « تنبورت را بیاور ببینم». سپس آن را گرفت و شروع به نواختن کرد. چه طنینی، صدایش فوق‌العاده بود! مثل این بود که یک ارکستر می‌نواخت. او با این کار به من فهماند که آنچه بیش از هر چیز روی صدای یک ساز تأثیر می‌گذارد، حالت درونی نوازنده است، نه خصوصیات ظاهری ساز.
امروز، بزرگداشت موسیقی و میراث هنر استاد الهی، یادآور عملکرد هنر در معنای اصیل آن یعنی انعکاس روح موسیقی و ایجاد تحول در هستی انسان و در نهایت اتصال به مبدأ هستی است. در دورانی که نمایش‌های هنری ارزش زیادی پیدا کرده، موسیقی بی‌ادعای استاد الهی این فرصت استثنایی را در اختیار ما قرار می‌دهد تا در خود فرو رویم و به دور از قیل و قال‌ها، مستقیما تجربه‌ای متعالی را درک و احساس کنیم.
برگرفته از کتابچۀ سی دی – چاپ اختصاصی برای موزۀ متروپلیتن
قلبا از ارایه مطلب فوق تشکر میکنم.
سلام و تشکر
مطالب خیلی زیبایی است که به انسان بسیار انگیزه می دهد تا تلاش خود را در زمینه درک و فهم موسیقی معنوی استاد به کار برد وسعی کند از آن درجهت درخود فرو رفتن و توجه به مبدا استفاده نماید.
ممنون برایم بسیار شیرین و موثر بود، از زحماتتان باز هم تشکر می کنم
با سلام و تشکر .
با سپاس از زحمات شما.
چقدر این موسیقی حساس و عمیق و ظریف است
مرسی از متیس عزیز
نوای روحانی تنبور استاد انگیزه حرکت به سوی مبدا را ایجاد میکند، …
با سلام و نهایت تشکر ، مخصوصاَ از اینکه ترجمه ی بخشی از مطالب دفترچه ی سی دی متروپلیتن و تجربه ی بسیار عمیق و آموزنده ی آقای دکتر شاهرخ الهی را در اختیارمان قرار دادید .
با شنیدن قطعات موسیقی استاد حس کردم که میتوان معنای زندگی را تجربه کرد ….، .
ممنون
هنراستاد الهی درواقع چون هاله ی رازی بی همتاازفره ایزدی اوست مبتنی بردومحورعمودی و افقی ازیکسوزمین و اسمان را بهم وصل میکند(کل افاق وانفس و هر چه که در این مجموعه بتوان جا داد) واز سوی دیگر(انسان و او را)
…………………..*نظرالهی*……………………..
را جذب میکند.
هنر درخدمت روح
روح برای تحول…….تحولی درهستی
هستی درخدمت تعالی
تعالی برای جذب *نظرالهی*……………………………
هر چه بیشتر به موسیقى استاد گوش میدهم شور بیشترى را درمیان زخمه ها و ریتم زیباى ان احساس میکنم
سپاسگزارم بینهایت برای این مقاله بسیار زیبا .با احترام فراوان
متیس عزیز، قدر دانى میکنم از شما و همکارانتان براى زحماتى که میکشید و خدارا شکر میکنم براى آشنایى
با تعلمیات استاد که بواقع تحولى در هستى من بوجودآورد.
استاد موسیقى را بیش از هر چیز،وسیله اى براى تفکر ومراقبه میدانست و همیشه میگفت: موسیقى اگر به نیت
خداوند نو اخته شود، سیمى است که میتواند ما را به مبدا وصل کند.(موسیقى براى ذهن ،ویرایش دوروتى لاکارت لارنس ،فصل سوم، موسیقى استاد الهى،ص١۵).
با سلام و تشکر از متیس عزیز بابت چنین مطالب گرانبهایی که زحمت میکشند.
به جرات می توانم بگویم موسیقی استاد کاملترین موسیقی عالم است که هر چه زمان میگذرد افراد بیشتری جذب موسیقی استاد می شوند و به ارزش و ظرافت آن پی می برند.
باسلام به متیس عزیز
واقعا که موسیقى استاد غیر قابل توصیف
ولى جمله بالا از گفته دکتر شاهرخ که از قدر
دانستن بود منو رو توى فکر برده وواقعا غمگین
شدم از اینکه أصلا قدر این موقعیتى که الان
واین زندگى دارم نمیدانم وواقعا خدارو شکر
که او این موقعیت استثناًیی رو به من وما داده
….
با سلام،
از متیس عزیز برای این مقاله ی مفید و بی نهایت ارزشمند ممنونم. امیدوارم بتونم قدر بدونم و از موسیقی بی نظیر استاد الهی به نفع رشد روحی ام و توجه به مبدا استفاده کنم…
من که از موسیقی چیزی نمیدانم ولی بسیار سپاسگزارم که چنین نعمتی در اختیارم است وممنون از اقای دکتر شاهرخ الهی از این توصیف تنبور استاد واین بینشی که به ما دادن.
بینهایت ممنون و متشکرم
به نام خدا
با سلام
برای اولین بار متوجه شدم :”سر من از ناله من دور نیست ” یعنی چی .انشالله چشم وگوش ما قابلیت درک آن نور را پیدا کند .
ممنونم از اینهمه زحمت برای ضبط و نگهداری و ارائه موسیقی استاد.
“در دورانی که نمایش‌های هنری ارزش زیادی پیدا کرده، موسیقی بی‌ادعای استاد الهی این فرصت استثنایی را در اختیار ما قرار می‌دهد تا در خود فرو رویم و به دور از قیل و قال‌ها، مستقیما تجربه‌ای متعالی را درک و احساس کنیم.”
چطور می شه قدردانی کرد از اینکه در این دوران نمایش همچین هنری را در جامعه دراختیار عموم قرار دادند؟! فرصت استثنایی مستقیما درک و احساس کردن تجربه ای متعالی…
با عرض سلام و تشکر ….
ممنون که این مطلب زیبا را در اختیار ما قرار دادید.
زمانی که موسیقی برای ذهن ۱ آمده بود با توجه به توضیحات مربوط به آن، احساس کردم یک چوب جادویی در اختیارم قرار داده شده که با آن می توانم هر کاری بکنم یا هر تغییری در خودم بدهم.
امیدوارم در استفاده از این نعمت موسیقی استاد درجهت هدف خلقتم استفاده کنم و کوتاهی نکنم.
با سلام و تشکر…
از موسیقی دانشی ندارم که نظر بدهم. از زمانی که با تعلیمات استاد الهی آشنا شدم اغلب به
تنبور ایشان گوش می دهم و شکر می کنم . ولی آنچه با خواندن این مقاله درک کردم جنبه عملی و هدف اصلی انسان واقعی شدن است.
اصل نیت ، توجه به حالات درونی درپی رضایت او، بدون خود نمایی، با محبت رفتار کردن
سعی و کوشش و دقت و تعمق روی رفتار خود و عمل به اصول اخلاقی با بکار گیری عقل
سلیم .
باتشکر
با سلام وتشکر
با سلام وتشکر إز أین مقاله زیبا در رابطه با مباحث اخیر برأی اطلاعات بیشتر وفهمیدن خوبه هم زمان کتاب روح نغمات نوشته زان دورینک خوانده شود فکر میکنم کمک بزرکی میشود،
ناله تنبور و بحضی سازها اندکی ماند به ان اوازها — باسلام و تشکر کامنت پروانه بسیار زیبا و گویا بود از او تشکر میکنم .از وقتی مرتب به موسیقی اسمانی استاد گوش میدهم طی روز توجه ام بیشتر شده . .
من از موسیقی چیزی نمی فهمم واز شنیدن هر موسیقی به مدت چند بار خسته و زده می شوم، ولی چه رمزی در موسیقی استاد الهی هست که خسته نمی شوم
با سلام و تشکر .
شنیدن موسیقی با تنبور انسان را با عالم معنا نزدیک میکند
با سلام و تشکر از مقاله
چیزی که در گوش دادن موسیقی استاد همیشه به نظرم میاد این است که مثل امواج درمانگر است و همانطور هم عمل میکند.وقتهایی هست که دچار انتظار از دیگران شدم و یا ناامیدی و ….بلافاصله موسیقی استاد را گوش دادم و آثار این امواج شفا دهنده را حس میکنم که حالم عوض میشود.
سلام و تشکر از ارائه این مطالب بسیار مفید و پخش نوای روحنواز تنبور استاد الهی
با سلام وتشکر. موسیقی برای ذهن را شروع کردم وهمانطور که دوستان اشاره کردند این کار باعث شده تمام روز توجه داشته باشم .
ﺑﺎ ﺳﻼﻡ و ﺗﺸﻜﺮ: ﻣﻂﻠﺒﻲ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﻆﺮ ﻣﻨﻮ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩ اﻳﻨﻪ ﻛﻪ اﺳﺘﺎﺩ ﺑﻪ ﭘﺴﺮﺷﻮﻥ ( ﺁﻗﺎﻱ ﺩﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﺮﺥ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ : از من می‌خواست از تمام حس‌هایم استفاده کنم تا بتوانم روح این موسیقی را بهتر درک ﻛﻨﻢ.
با سلام و تشکر : در عجبم این موسیقی آسمانی که اینقدر اثر دارد چرا من نمی توانم آنرا درک کنم و استفاده ببرم … از دوستان خواهش می کنم راهنمایی فرمایند چطور می توانم با گوش دادن به موسیقی استاد استفاده و لذت ببرم ؟ با تشکر
باا سلام وتشکر إز متن زیبا یی که ارسال شده .من هم إز موسیقی چیزی نمیدونم فقط میدونم لذتی که إز موسیقی إستاد میبرم با هیچ لذتی برابر نیست !! برای من لذت معنوی است.
به نام خدا
با سلام
v گرامی ,کامنت ۳۳
من فکر می کنم در ابتدا باید با موسیقی استاد آشنا شد .لازمه این آشنایی تمرکز بر روی موسیقیی است که می شنویم .شخصا برای متمرکز شدن از هدفم استفاده کرده ام و همینطور تجسم کرده ام که خودم دارم اجرا می کنم (خوشبختانه این تجسم احتیاجی به دانستن نوازندگی ندارد).زیاد گوش کردن هم به تربیت شنوایی کمک می کند.حواس پرورش یافته می تواند با موسیقیی که می شنود ارتباط برقرار کند و با آن مانوس شود .
Thank you for sharing your experiences , knowledge and beautiful music with us – I often listen to Ostad’s music on Ostad’s Radio. Ostad’s music ,simply makes me feel
lighthearted , stronger and more content
It seriously is not comparable – it has it’s own energy and vibes .
ممنون برای این توصیف خوب از تنبور نوازی استاد الهی گر چه همانطور که فرموده اند صدای تنبور استاد را نمی توان توصیف نمود ولی آنچه درک کرده ام
…
In respond to the concern /question by V .
I also used to find it difficult to fully enjoy or basically feel that positive energy of Ostad’s music – however, it’s simply a matter of educating the ear and the soul !
I simply continued listening to Ostad’s music -on regular bases , and thought of Him , …, moved and at times danced with it and simply like a child allowed myself to simply let go – I also used to sometimes play it really loud when I was on my own especially the songs that I could hear his voice too .
– I seriously mean it just chill, relax, and simply allow the music to flow around you. .
اهنگی که به جز استاد صدای تنبوری دیگر به وضوح شنیده میشود من رو منقلب کرد نواختن استاد با هیچ کس نمیتوان مقایسه کرد آنچنان هنرمندانه این ساز را مینوازد که گویی کسی شروع به حرف زدن میکند و منتظر کلمات بعدی هستی ..
با سلام
ضمن تشکر از متیس عزیز مطلبی که موسیقیدان بزرگ ضیا میر عبدالباقی راجع به مقایسه ی موسیقی ایرانی و تنبور استاد الهی گفتند بسیار جالب است.
گفتند در موسیقی ایرانی اساتید نخبه ای در طول قرنها ظهور کرده اند تا این دستگاهها در ردیف موسیقی ایرانی پدید آمده که یکی از مفاخر فرهنگ و هنر جهان است استاد الهی به تنهایی و در دوره محدود زندگی زمینی خویشی موسیقی خود را که مانند خطی است موازی موسیقی ایرانی یعنی با همان تنوع و وسعت و هماهنگی پدید آورده و نواخته است بدون اینکه تکرار موسیقی ایرانی باشد.
در مورد سخنان دکتر شاهرخ الهی نیز باید بگویم نکته ای کاربردی برای بنده که تنبور می نوازم داشت و آنکه فرموده اند موسیقی او فارغ از هر گونه خودنمایی بود در حالی بنده بعنوان نوازنده خیلی از اوقات که می نوازم از اینکه به شنونده تکنیک های خودم را نمایش بدهم و او بفهمد در فلان مقام فلان تکه را اجرا کردم متاسفانه لذت هم می بردم
در مورد سوال دوست عزیز V :
اینکه فرمودید نمی توانید موسیقی ایشان را درک نمایید ، به نظر نمی رسد کسی ادعای درک این موسیقی را داشته باشد ، زیرا برای درک هر مطلبی لازم است که فرد از نظر سطح ادراکی برابر یا بالاتر از خالق اثر باشد که بتواند احاطه ی ادراکی پیدا کند . ولی میشود هر کس به اندازه ی سطح دامنه ی فکری خود ، استفاده نماید . لازمه آن این است که بدون اندیشیدن به چنین آرزویی و توقع آن ، سعی و تلاش خود را در این زمینه انجام دهد .
ابزار ما هم گوش دادن ، تفکر کردن و خود را همسو با اندیشه ی او ساختن است .
بسیار عالی.
ممنون از متیس عزیز برای شناساندن هنر موسیقی استاد الهی . دکتر شاهرخ الهی نیت نوازنده را مطرح فرموده که بسیار برای شنونده هم موثر است که نیتش در گوش دادن به موسیقی استاد الهی ارتباط با خدا باشد با جذب آن ندای آسمانی
با سلام
با گوش دادن به موسیقی استادالهی خود بخود در ذهن انسان شعر مولوی(بشنو از نی چون حکایت میکند – از جدائی ها شکایت میکند )ظاهر میشود و شخص خود را در این دنیا غریب احساس میکند و به یاد وطن اصلی می افتدواحساس غم خوشایندی میکند
ممنون
سلام
متیس عزیز خیلی ممنون بابت آهنگ جدید استاد واقعا روحم تازه شد .
با عرض سلام و تشکر
ممنونم که این مطلب زیبا را در اختیار ما قرار دادید
با سلام وخسته نباشید . البته کسی که برای معنویت کار می کند هیچوقت خسته نمی شود این اصطلاحیست برای ابراز محبت .
خواستم بگویم با شنیدن موسیقی معنوی انسان یک حال دیگری پیدا می کند وجودش سرشار از محبت می شود وتمام کینه ها وکدورت ها را فراموش می کند وخودبخود همه را دوست دارد . نمی دانم شما هم این احساس بهتان دست می دهد ؟؟؟با تشکر از اجازه ی اجرای این موسیقی . واقعا کیف کردم . کاش مثل سی دی های دیگر استاد کاملش به دست ما ها هم می رسید .
با سلام و سپاس فراوان . موسیقی که پخش شد در کدام آلبوم از سی دی های استاد است و از کجا میتونیم تهیه کنیم؟ با تشکر
با سلام و تشکر از همه کاربران و متیس عزیز
در جواب vعزیز که سوال کردند چگونه از موسیقی استاد لذت ببریم به نظر بنده این است که چون موسیقی استاد با روح انسان سر و کار دارد باید در زندگی از خود گذشتگی و مبارزه با نفس با نیت رضای خداکنیم و روح مان را تغذیه کنیم ان وقت اگر به موسیقی استاد گوش دهیم خود به خود لذت می بریم طوری که انگیزه خواهد شد برای ادامه کارهای نیک
با تشکر
با سلام و تشکر قلبا از ارایه مطلب فوق تشکر میکنم
با عرض ارادت متیس عزیز روحم شاد شد واقعا ممنون هستیم از این همه زحمات شما .
ممنون وسپاسگزارم.
بعد از مدتی گوش دادن روزانه به موسیقی استاد به این نتیجه رسیدم که چقدر انس پیدا کردم و اگر روزی این موسیقی را گوش نکنم انگار چیزی کم دارم.
موقعی که این موسیقی رو میگذارم احساس میکنم فضای خونه پر از امواج مثبت خیر و برکت میشه .درونم رو احساس آرامش فرا میگیره یه حس خاطرجمعی ای که استرس و افکارمنفی رو ازم دور میکنه.وقتی موسیقی استاد هست راحتتر میتونم افکارم رو روی موج مبدا تنظیم کنم و افکار به درد نخور و بیهوده رو از خودم دور کنم.به نظرم واقعا در این موسیقی اثر معنوی نهفته است و هرکس باید شخصا خودش تجربه کنه.
با سلام و تشکر فراوان از متیس بلاگ عزیز
سلام
هر چه بیشتر صدای استاد و موسیقی تنبور او را می شنوم در صدای شان مهربانی فراوان و فروتنی اگاهانه ی غیر قابل وصفی تجربه و احساس می کنم .
با سلام و تشکر از این مطلب ارزشمند.